Instrukcja SELECT

Instrukcja SELECT służy do wybierania z bazy danych interesujących nas informacji. Instrukcja ta może od razu dokonywać obliczeń, podsumowań, formatować wynik oraz poprzez odpowiednie mechanizmy czerpać informację z wielu tabel znajdujących się nawet na wielu różnych serwerach bazodanowych. Poniżej znajduje się uproszczona składnia instrukcji SELECT:

SELECT [DISTINCT | ALL] { * | lista_wyrażeń}
FROM lista_tabel | instrukcja_select
[WHERE warunek]
[ [START WITH warunek] CONNECT BY warunek]
[GROUP BY lista_wyrażeń
[HAVING warunek]]
[{UNION | UNION ALL | INTERSECT | MINUS} instrukcja_select]
[ORDER BY {wyrażenie | pozycja | alias} [ASC | DESC]]
[FOR UPDATE]
                            

Rozpatrzymy wszystkie mechanizmy, które możemy mieć do dyspozycji używając instrukcji SELECT do wybierania informacji z bazy danych Oracle.

Podstawowa postać instrukcji SELECT

Klauzula SELECT

Instrukcja SELECT służy do wybierania z bazy danych interesujących nas informacji. Instrukcja ta może od razu dokonywać obliczeń, podsumowań, formatować wynik oraz poprzez odpowiednie mechanizmy czerpać informację z wielu tabel znajdujących się nawet na wielu różnych serwerach bazodanowych.

Najprostsza postać instrukcji SELECT wygląda w następujący sposób:

SELECT lista_kolumn
FROM tabela;
                        

tabela jest to nazwa dowolnej tabeli, natomiast lista_kolumn to dowolna ilość kolumn rozdzielonych przecinkami.

Przykład

SELECT tow_nazwa
FROM towary;
                        

Przykład

SELECT tow_nazwa, tow_cena
FROM towary;
                        

Przykład

SELECT 'ADRES', klt_adres
  FROM klienci;
                        

Jeżeli jakaś kolumna przyjmuje wartość pustą (NULL), to zapytanie zwraca w danym wierszu też wartość pustą.

Przykład

SELECT klt_imie, klt_nazwisko, klt_nazwa, klt_adres
  FROM klienci;
                        

Aby uniknąć pustych miejsc można użyć wywołania funkcji wbudowanej SQL, która sprawdza, czy wartość jest pusta, i w takim wypadku zastępuje ją wskazaną, inną wartością. Funkcja ta nazywa się NVL, a jej wywołanie ma następującą postać:

nvl(nazwa_kolumny, wartość_zastępcza)
                        

Wartość zastępcza musi być tego samego typu, co badana kolumna.

Przykład

SELECT nvl(klt_imie, 'Brak'),
       nvl(klt_nazwisko, 'Brak'),
       nvl(klt_nazwa, 'Brak'),
       klt_adres
  FROM klienci;

                        

Jeżeli chcemy wypisać zawartość wszystkich kolumn z pewnej tabeli, to zamiast wypisywać ich nazwy, można posłużyć się znakiem *.

Przykład

SELECT *
  FROM towary;
                        

Po klauzuli SELECT może pojawić się wyrażenie zawierające stałe i kolumny tabeli.

Przykład

SELECT tow_nazwa,
       tow_cena,
       tow_cena * (1 + nvl(tow_podatek, 0)/100)
  FROM towary;
                        

Każda pozycja znajdująca się po klauzuli SELECT może mieć zdefiniowaną dla siebie nazwę, tzw. alias.

Przykład

SELECT tow_nazwa,
       tow_cena AS netto,
       tow_cena * (1 + nvl(tow_podatek, 0)/100) AS brutto
  FROM towary;
                        

Jeżeli alias zawiera znaki spacji lub ważną rolę odgrywa wielkość liter, to należy go ująć w cudzysłów (podwójny). Słowo kluczowe AS nie jest wymagane przy definiowaniu aliasu.

Przykład

SELECT tow_nazwa,
       tow_cena "cena netto",
       tow_cena * (1 + nvl(tow_podatek, 0)/100) "cena brutto"
  FROM towary;
                        

Jeżeli interesuje nas nie ilość wystąpień pewnej wartości w kolumnie, ale tylko informacja, jakie wartości się w kolumnie pojawiają, możemy umieścić za klauzulą SELECT dodatkową klauzulę DISTINCT.

Przykład

SELECT DISTINCT klt_typ
  FROM klienci;
                        

W przypadku, gdy chcemy wypisać bez powtórzeń wartości kilku kolumn, to klauzulę DISTINCT stosujemy tylko raz po klauzuli SELECT. W wyniku otrzymamy nie powtarzające się kombinacje wyspecyfikowanych kolumn i wyrażeń.

Przykład

SELECT DISTINCT klt_typ, klt_imie
  FROM klienci;
                        

Sortowanie

Wiersze zwracane przez zapytanie nie są uporządkowane w żaden sposób, pojawiają się w nieokreślonej kolejności.

Aby uporządkować kolejność wierszy należy zastosować na końcu zapytania klauzulę ORDER BY. Nie należy stosować tej klauzuli niepotrzebnie, gdyż wiąże się ona z dużym dodatkowym nakładem pracy, jaki musi wykonać serwer Oracle w celu wykonania zapytania. Aby posortować wynik zapytania po klauzuli ORDER BY należy dodać nazwę kolumny, według której chcemy posortować wynik zapytania.

Przykład

SELECT *
  FROM towary
 ORDER BY tow_nazwa;
                        

Domyślnie porządek sortowania jest rosnący, można to zmienić wstawiają po nazwie kolumny, według której sortujemy, odpowiednio słowo ASC lub DESC.

Przykład

SELECT *
  FROM towary
 ORDER BY tow_nazwa DESC;
                        

Zamiast nazwy kolumny po klauzuli ORDER BY może pojawić się wcześniej zdefiniowany alias dla tej kolumny lub dla pewnego wyrażenia..

Przykład

SELECT tow_nazwa,
       tow_cena netto,
       tow_cena * (1 + nvl(tow_podatek, 0)/100) brutto
  FROM towary
 ORDER BY brutto ASC;

                        

Zamiast nazwy kolumny lub aliasu po klauzuli ORDER BY może pojawić się numer określający pozycję składnika z listy składników klauzuli SELECT, według którego ma być posortowany wynik.

Przykład

SELECT tow_nazwa,
       tow_cena,
       tow_cena * (1 + nvl(tow_podatek, 0)/100)
  FROM towary
 ORDER BY 3 DESC;
                        

Po klauzuli ORDER BY może pojawić się lista kilku kolumn lub wyrażeń lub numerów rozdzielonych przecinkami. W takim wypadku wynik zapytania zostanie posortowany według pierwszej pozycji, następnie w przypadku, gdy pierwsza kolumna jest równa, to podzbiór zostanie posortowany według drugiej pozycji, itd.

Przykład

SELECT tow_nazwa,
       tow_cena,
       nvl(tow_podatek, 0)
  FROM towary
 ORDER BY 3 DESC, tow_cena ASC;
                        

W przypadku sortowania w porządku rosnącym wartości puste (NULL) zostają wypisane na końcu, w przypadku sortowania w porządku malejącym wypisane zostają na początku.

Przykład

SELECT *
  FROM klienci
 ORDER BY klt_imie DESC;
                        

Pozycje znajdujące się po klauzuli ORDER BY nie muszą się znajdować na liście pozycji po klauzuli SELECT.

Operatory i priorytety

W instrukcji SELECT mogą wystąpić dowolnie skomplikowane wyrażenia zbudowane z nazw kolumn, wywołań funkcji i ze stałych literałów. Budując różne wyrażenia łączymy poszczególne komponenty przy pomocy operatorów. Poniżej znajduje się opis operatorów dostępnych w Oracle SQL.

Operatory arytmetyczne

+ - * /

Operator konkatenacji

||

Operator ten służy do łączenia dwu wartości tekstowych.

Operatory porównań

> >= = < <= <> != ^=

Operator zakresu

x [NOT] BETWEEN y AND z

Operator ten sprawdza, czy wartość x mieści [nie mieści] się w przedziale domkniętym y,z

Operator przynależności do listy

x [NOT] IN (x1, x2, ..., xn)

Operator ten sprawdza, czy wartość x znajduje [nie znajduje ] się na liście wartości x1, x2, ..., xn.

Operator wzorca

x [NOT] LIKE y

Operator ten sprawdza, czy wartość napisu x przystaje [nie przystaje] do maski y. Podczas definiowania maski możemy korzystać ze znaków specjalnych: „%” zastępuje dowolną ilość dowolnych znaków, natomiast „_” zastępuje dokładnie jeden dowolny znak.

Operator testowania wartości

x IS [NOT] NULL

Operator ten sprawdza, czy x zawiera [nie zawiera] wartości NULL.

Operatory logiczne

NOT AND OR

Wartość NULL i trójstanowa logika Oracle

Każde wyrażenie arytmetyczne zawierające choć jeden składnik lub czynnik z wartością pustą produkuje pusty wynik.

Przykład

SELECT tow_nazwa,
       tow_cena * (1 + tow_podatek/100)
  FROM towary;
                        

Zasada ta nie obowiązuje w przypadku operatora konkatenacji, kiedy to wartość NULL jest traktowana jako pusty napis o długości zero.

Przykład

SELECT klt_imie||' '||klt_nazwisko||' '||
       klt_nazwa||' '||klt_adres "Dane klientów"
  FROM klienci;
                        

Również w wyrażeniach logicznych zasada przytoczona na początku tego rozdziału nie zawsze działa. Jeżeli wyrażenie logiczne zawiera wartość pustą i jeżeli pomimo to wynik wyrażenia jest jednoznaczny, to wynik ten jest niepusty.

        NOT 	NULL 	=> 	NULL
TRUE 	AND 	NULL 	=> 	NULL
FALSE 	AND 	NULL 	=> 	FALSE
TRUE 	OR      NULL 	=> 	TRUE
FALSE 	OR      NULL 	=> 	NULL
                        

Priorytety operatorów

Składowe złożonych wyrażeń łączone są ze sobą w kolejności zależnej od priorytetów operatorów. W przypadku operatorów o tym samym priorytecie łączenie następuje od lewej strony do prawej. Domyślną kolejność łączenia można zmienić przy pomocy nawiasów. Poniżej znajdują się operatory uszeregowane w wiersze według priorytetu łączenia, od największego do najmniejszego.

*, /, NOT
+, -, ||
<, <=, =, >=, >, <>, !=, ^=, IS, IN, BETWEEN, LIKE
AND
OR
                        

Nie zostały tu przedstawione wszystkie dostępne w Oracle SQL operatory. Zostaną one wprowadzone i omówione w kolejnych rozdziałach poświęconych instrukcji SELECT.

Selekcja wierszy

Zazwyczaj nie jest potrzebna informacja o wszystkich rekordach znajdujących się w tabeli. W takiej sytuacji możemy do instrukcji SELECT dodać klauzulę WHERE wraz z wyrażeniem logicznym. W wyniku takiego zapytania zwracane są tylko te wiersze, dla których wyrażenie przyjęło wartość prawdziwą.

Przykład

SELECT *
  FROM klienci
 WHERE klt_typ = 'IND';
                        

Przykład

SELECT *
  FROM towary
 WHERE tow_cena > 1000;
                        

Przykład

SELECT zam_opis
  FROM zamowienia
 WHERE zam_klt_id IN (1002, 1003);
                        

Warunek następujący po klauzuli WHERE może być dowolnie skomplikowany

Przykład

SELECT *
  FROM towary
 WHERE tow_cena < 1500
   AND tow_podatek = 23;
                        

Przykład

SELECT tow_nazwa, tow_cena
  FROM towary
 WHERE tow_nazwa LIKE ‘Z%’
    OR tow_nazwa LIKE ‘%sz’;
                        

W przypadku, gdy wyrażenie po klauzuli WHERE przyjmuje dla jakiegoś wiersza wartość FALSE lub NULL, to wiersz ten jest odrzucany.

Przykład

--
-- Niepoprawnie
SELECT *
  FROM towary
 WHERE tow_podatek <> 23;
--
-- Poprawnie
SELECT *
  FROM towary
 WHERE tow_podatek <> 23
    OR tow_podatek IS NULL;
--
-- Poprawnie
SELECT *
  FROM towary
 WHERE nvl(tow_podatek, 0) <> 23;